Een gids over koriander
Ontdek de eindeloze eigenschappen en toepassingen van koriander.
WAT IS KORIANDER?
Koriander is een eenjarig kruid uit de familie Aplaceae. Het staat ook wel bekend als Chinese peterselie, dhania of cilantro. Alle delen van de plant zijn eetbaar, maar de verse bladeren en stengel worden net als de gedroogde zaden traditioneel het meest gebruikt in de keuken.
WAAR KOMT KORIANDER VANDAAN?
Koriander groeit van oorsprong in West-Azië en Zuid-Europa, maar wordt nu over de hele wereld geteeld. Zoals bij de meeste kruiden en specerijen, wordt het land van herkomst meestal bepaald door het actuele seizoen. Koriander wordt inmiddels geteeld van Cyprus tot Ethiopië en van Israël tot het Verenigd Koninkrijk.
HOE SMAAKT KORIANDER?
De verse bladeren en stengels van het kruid hebben een kenmerkend, lichtzoet aroma en een frisse, geurige salie-citrussmaak.
Gedroogde korianderzaadjes hebben een aardse, nootachtige smaak en aroma en geven een verwarmende maar pittige kick. Door verhitting wordt de smaak van korianderzaadjes intenser en krijgen ze een warme, sinaasappelachtige en zelfs nootachtige toets. Als de zaden worden gemalen, komen de geroosterde, nootachtige aroma’s meer naar voren.
VERSE VS GEDROOGDE KORIANDER: WAT IS HET VERSCHIL?
Net als oregano en basilicum is koriander een kruid dat zowel vers uit de tuin als gedroogd erg smaakvol kan zijn. Het belangrijkste verschil is de intensiteit van de smaak: gedroogde koriander heeft een zachtere, mildere smaak dan de verse variant en geeft gerechten een subtiele hint.
Daarom wordt gedroogde koriander bij voorkeur gebruikt in gerechten die langer koken, zoals stoofschotels of in marinades. Als het gedroogde kruid eerder in het kookproces wordt toegevoegd, heeft het voldoende tijd om zijn subtiele smaken aan het gerecht te geven.
Verse koriander verliest snel zijn smaak als het eenmaal gekookt is. Daarom kan verse koriander het beste fijngesneden worden en aan salsa worden toegevoegd, of als garnering worden gebruikt vlak voordat het gerecht wordt opgediend, om zo de smaak maximaal te behouden.
IN WELKE KEUKEN KAN KORIANDER GEBRUIKT WORDEN?
Je vindt koriander in een verscheidenheid aan keukens. Verse, citrusachtige korianderblaadjes worden veel gebruikt in de Aziatische, Oosterse en Midden-Oosterse keuken, als topping bij rijstgerechten, curry’s, soepen en stoofschotels. Gedroogde korianderzaadjes worden vaak geroosterd en toegevoegd aan vleesrubs en marinades om ze een hartige diepte te geven. Gemalen korianderzaadjes worden veelal gebruikt in pittige curry’s.
HOE KORIANDER TE GEBRUIKEN?
Verse korianderblaadjes doen het goed als triomfantelijke garnering op een soep, vis- of vleesgerecht, maar ook in Indiase, Centraal-Aziatische of Midden-Oosterse gerechten, waar ze vaak vlak voor het opdienen doorheen gemengd worden. Het kruid voegt vers ook een bijzondere twist toe aan chutneys, salades, salsa en guacamole, bij kip- en varkensvleesgerechten of kleurrijke roerbakgerechten.
Gemalen is koriander populair in zowel zoete als hartige gerechten. Het geeft gebak en koekjes meer pit en in soepen en stoofpotten komen de subtiele smaken van wortelgroenten beter tot hun recht.
HOE KORIANDER TE BEREIDEN?
Verse korianderblaadjes moeten voor gebruik eerst grondig worden afgespoeld om vuildeeltjes te verwijderen. Pak de stengels bij de steeltjes vast en spoel ze in koud water tot het helder is. Droog ze met keukenrol en verwijder eventuele verwelkte of vergeelde blaadjes. Hak vervolgens de stengels op de gewenste lengte. Gebruik voor een meer delicate smaak alleen de blaadjes.
Korianderzaadjes kunnen het best worden verwarmd om hun aromatische oliën naar boven te halen. Rooster of bak ze om het kenmerkende aroma vrij te laten komen. Als in een recept om de droge specerij wordt gevraagd, kunnen de zaadjes met een stamper en vijzel worden fijngestampt of voorgemalen korianderzaadjes worden gebruikt.
WAAR KOOP IK KORIANDER?
Koriander is te koop bij supermarkten, kruideniers, speciaalzaken en natuurvoedingswinkels. Je vindt de gedroogde zaadjes of het poeder op de kruidenafdeling; verse koriander is vaak verkrijgbaar bij de andere verse kruiden op de groente- en fruitafdeling.
KORIANDER BEWAREN
Verse koriander gedijt goed op een zonnige vensterbank waar de plant regelmatig water krijgt. Als de blaadjes wat beginnen te verslappen, kun je ze plukken, fijnhakken en invriezen om hun versheid en smaak te behouden. Heb je verse, voorgesneden koriander gekocht, leg deze dan zo snel mogelijk in de koelkast.
Korianderzaad en gedroogd poeder zijn beide lang houdbaar, mits ze worden bewaard in een luchtdichte, liefst ondoorzichtig potje of bakje, op een koele, droge plaats uit de buurt van direct zonlicht. Blootstelling aan vocht, licht of warmte kan de kwaliteit van korianderzaad- en poeder verminderen, met verlies van smaak en aroma tot gevolg.
KUN JE KORIANDER INVRIEZEN?
Net als de meeste andere kruiden kun je koriander snel en eenvoudig invriezen, bijvoorbeeld als je veel hebt kunnen oogsten of kopen, of als je gewoon snel verse koriander bij de hand wilt hebben. In feite behoudt invriezen de smaak en kleur van het kruid beter dan drogen.
Voor het invriezen: was het kruid goed, doe het in een zakje en sluit het af. Een andere optie is het fijnhakken van de kruiden en invriezen in ijsblokjes, eventueel samen met olie en vergelijkbare kruiden zoals basilicum, tijm, rozemarijn, oregano, peterselie en munt.
HOE LANG IS KORIANDER HOUDBAAR?
De houdbaarheid van koriander hangt sterk af van de vraag of het om gemalen, hele of verse koriander gaat. Verse korianderblaadjes die in de koelkast liggen, kunnen twee tot drie weken worden bewaard zonder te bederven. Gemalen, gedroogde koriander kan bij kamertemperatuur twee tot drie jaar worden bewaard. Verpakte hele korianderzaadjes zijn tot vier jaar goed.
WANNEER GEEN KORIANDER GEBRUIKEN?
Verse koriander kan een behoorlijk heftig ingrediënt zijn. Als je geen grote fan bent, is het de moeite waard om te overwegen of koriander echt nodig is in het gerecht, of dat je het kunt vervangen of de hoeveelheden naar smaak kunt aanpassen.
COMPLEMENTAIRE KRUIDEN EN SPECERIJEN
Komijn en koriander gaan goed samen in stoofschotels, chili’s of soepen. Vaak worden ze samen gebruikt als marinade of rub bij kip, varkenskoteletten of lamsvlees. Ze versterken ook de smaak van geroosterde groenten en kunnen worden gebruikt om het kookwater van rijst, quinoa of couscous op smaak te brengen. De warme en nootachtige smaken van komijn vullen de pittigere, citrusachtige tonen van koriander mooi aan.
Koriander wordt ook vaak gecombineerd met knoflook, citroen, limoen en pepers om allerlei gerechten, van salades tot roerbakgerechten, op smaak te brengen. Het verse kruid wordt ook geregeld gemengd met basilicum en munt om brood, yoghurt, dipsaus, boter of mayonaise op smaak te brengen.
VERVANGINGEN VOOR KORIANDER
Komijn heeft een vergelijkbare warme smaak, waardoor het een populaire vervanger is voor koriander in curry’s, chili’s, soepen en stoofschotels. Karwij is een andere mogelijke vervanger vanwege dezelfde aromatische oliën die zorgen voor een vergelijkbaar aardse, lichtzoete smaak.
KORIANDER THUIS KWEKEN
Het is gemakkelijk om koriander te telen; het heeft zich immers ook makkelijk over de wereld kunnen verspreiden. De zaden kunnen tussen de lente en de herfst buiten worden gezaaid, of binnenshuis in potten of bakken. Duw het zaad gewoon in multifunctionele compost en zet het op een zonnige of gedeeltelijk beschaduwde plek. Het gedijt zelfs al als het alleen in water wordt gekweekt!
WAT IS HET VERSCHIL TUSSEN KORIANDER EN CILANTRO?
In Noord-Amerika en Canada zijn koriander en cilantro vaak één en dezelfde plant, maar elders in de wereld is er een subtiel verschil. Ze komen uit dezelfde plantenfamilie (samen met wortelen en peterselie), maar zijn verschillende soorten. De kenmerkend glanzende vorm van cilantro levert een krachtiger olie en een sterker aroma op dan zijn meer ingetogen neefje koriander.
